Μετά τήν αποτυχημένη επανάσταση τοϋ 1770 (Όρλωφικά) άνοίγει γιά τή Μονή τής Αγίας Λαύρας μιά νέα φάση δοκιμασιών. ’Αρχικά τής ζητήθηκε ή άναγνώριση υποταγής στό Μουσταφά Παπούλη των Παλαιών Πατρών, μέ τήν άποστολή “προσκυνοχαρτίου”. Οί μοναχοί μέ βάση άντι- κειμενικά κριτήρια, άφοϋ συγκεντρώθηκαν άποφάσισαν νά στείλουν τόν προηγούμενο Χριστόφορο γιά νά δηλώσει υποταγή. Ό τελευταίος πήγε στο Μουσταφά καί μάλιστα πήρε έγγραφο βάσει τοϋ όποιου ή Μονή διε- τήρησε τήν εξουσία της σε περιοχές κοντά στην Πάτρα.
Δύο χρόνια άργότερα, τό 1772, ή Μονή ύπέστη τήν πρώτη κατα-στροφή άπό μερικούς ’Αλβανούς. Αυτοί είχαν σταθμεύσει εκεί γιά ορι-σμένες μέρες καί φεύγοντας θεώρησαν καλό νά ανταποδώσουν τή φιλοξε-νία μέ εμπρησμούς. Πυρπόλησαν τούς σταύλους καί τις αποθήκες χόρτου πού βρίσκονταν κοντά καταφέρνοντας νά προκαλέσουν μεγάλη κατα-στροφή στή Μονή.
Νέο όμως πλήγμα περίμενε τή Μονή τόν επόμενο χρόνο. Όταν ό Ζέ- νιος Χάρος, ζήτησε άπό τούς προεστούς τής επαρχίας Καλαβρύτων τό άρματολήκι, εκείνοι ύψηλόφρονες καί γενναίοι καθώς ήταν τοϋ τό άρνήθη- καν. Τότε ό Χάρος, μέ ορμητήριο τό Ναύπλιο άρχισε εναντίον τους φοβερές σε άγριότητα καταδρομές καί φυσικά δέν έξαίρεσε τή Μονή. Άντιθέτως, τό πρωί τής 27ης ’Ιουνίου έφτασε ό ίδιος επί κεφαλής στιφών τών οποίων ή δύ-ναμη άνερχόταν στους 15.000 άνδρες καί ή πρώτη του διαταγή ήταν νά συλ- ληφθοϋν ό ήγούμενος Άνανίας καί ό ιερομόναχος Κύριλλος. Οί δύο μονα¬χοί τελικά δραπεύτευσαν. Γιά τόν Κύριλλο ειδικότερα γνωρίζουμε ότι, άφοϋ πέρασε κάποια χρόνια σέ διάφορα χωριά τής Πελοποννήσου κατά τό έτος 1779 πήγε στήν Κωνσταντινούπολη κι άπό εκεί στό Βουκουρέστι.
Ό Ζένιος Χάρος δέν φάνηκε νά σταματά τις επιδρομές. Είχε πληρο-φορίες οτι στή Μονή υπήρχαν κρυμμένοι θησαυροί καί μέ κάθε μέσο ζη-τούσε νά τούς ανακαλύψει. “Υπέβαλε τούς μοναχούς σέ φρικιαστικά βα-σανιστήρια καί τούς έκανε Μάρτυρες τής Πίστης καί τής Πατρίδας.
Άπό τήν Αγία Λαύρα τά στίφη κατεθύνθηκαν στήν Κερπινή όπου έπιδόθηκαν σέ παρόμοιες λεηλασίες. Άφοϋ φόνευσαν τούς μοναχούς Κωνσταντίνο Σπανό καί Μακάριο, συνέλαβαν τόν μοναχό Μουλαρά. Καί σ’ αύτή τήν περίπτωση χρησιμοποίησαν βασανιστήρια ως μέσο γιά νά πραγματοποιήσουν τούς άντικειμενικούς τους σκοπούς. Πάλι όμως δέν κατάφεραν νά πληροφορηθοϋν τήν ύπαρξη τής κρύπτης στήν όποία υπήρχαν ενδύματα, χαλκώματα, τρόφιμα καί άλλα είδη πού είχαν κρύψει έκεί όχι μόνο μοναχοί αλλά καί πολλοί Καλαβρυτινοί.
Τά δεινά τής Μονής άπό τις επιδρομές καί τις λεηλασίες δέν τελειώ-νουν εδώ. “Επειτα άπό μικρό διάστημα, τις μανιασμένες ορδές τοϋ Χάρου διαδέχθηκε νέο “μπουλούκι” Αλβανών μέ στόχο πάλι τή Μονή. Ή Μονή όμως ήταν ήδη άπό τις πολλές λεηλασίες εντελώς ερημωμένη, πράγμα πού τήν έκανε νά μήν αποτελεί ιδιαίτερα προκλητικό στοιχείο. Αυτό δέν στάθηκε ίκανό έμπόδιο στούς επιδρομείς. Εισέβαλαν στή Μονή καί ξεκίνησαν τήν επίθεσή τους κατακρεουργώντας τόν άσθενή διάκονο Πάισιο πού τή στιγμή έκείνη βρισκόταν στον Πύργο πάνω άπό τή σιδερόπορτα. Ή Μονή τής Αγίας Λαύρας μετά πλέον κι άπ’ αυτό έπεσε σέ απερίγραπτη δυστυχία. Χαρακτηριστικά περιγράφεται ή κατάσταση σέ κώδικα τής εποχής ως εξής: ‘Όϋτε κοχλιαρίου, μήτε ξυλοκανέιταν άφησαν οί θηριώδεις αϋτοί Αλβανοί καί ήναγκάζοντο οί μοναχοί νά ζητούν τέντζερη διά νά μαγειρεύσουν. ”
Έν τω μεταξύ, μετά τό μαρτυρικό θάνατο τοΰ διακόνου Παϊσίου, ό άδελφός του Κωνστάντιος, ό όποιος διασώθηκε ώς εκ θαύματος, έγκατέλειψε τή Μονή και πήγε στήν Κωνσταντινούπολη. Έκεΐ χειροτονήθηκε στις 6 Μαΐου 1784 Επίσκοπος Άνδρούσης. ’Αμέσως μετά τήν άνάληψη τών καθηκόντων του θέλησε νά βοηθήσει τή Μονή τής Αγίας Λαύρας στέλνοντας ετήσια εισφορά 50 γροσίων, ενώ τό 1806 παραιτήθηκε άπό τό θρόνο του γιά νά επιστρέφει καί νά μονάσει στήν ’Αγία Λαύρα. ‘Η βοήθεια του ήταν πραγματικά πολύ σημαντική εκείνη τή δύσκολη στιγμή γιά τό Μοναστήρι. Μέ τά μεγάλα χρηματικά ποσά πού έδωσε αγοράστηκαν αγροί καί ζώα, όνακαινίστηκε ό ναός τής ’Αγίας Τριάδος καί επισκευάστη¬καν τά κελλιά. Προεπαναστατικά ό Κωνστάντιος ήταν πανταχοΰ παρών καί συνέβαλε μέ πολλούς τρόπους στήν πρόοδο τής Μονής. ’Αξίζει τέλος ν’ άναφερθει ότι ήταν συναγωνιστής τοΰ Παλαιών Πατρών Γερμανού καί συλλειτούργησε μαζί του στήν ημέρα πού ό Γερμανός, αφού ευλόγησε τό λάβαρο τό έκανε σύμβολο τοΰ απελευθερωτικού αγώνα τοΰ 1821.
Τέλος, νέα έφοδο μανιωδών επιθέσεων καί άρπαγών ύπέστη ή Μονή επί πατριάρχου Σωφρονίου καί ηγουμένου ’Ανθίμου. Οί επιδρομείς τήν λεηλάτησαν γιά άλλη μιά φορά καί δ,τι διασώθηκε όφείλεται στή γενναία ψυχή καί άφοσοίωση τών μοναχών. Παρά τά άλλεπάληλα δεινά καί τις μεγάλες καταστροφές στήν τόσο δύσκολη εκείνη ώρα γιά όλόκληρο τό Έθνος, οί μοναχοί αγωνίζονταν μέ τό δικό τους τρόπο καί δποτε χρεια¬ζόταν άνταποκρίνονταν στό κάλεσμα τής πατρίδας.